Kostas PapanikolaouΤόσο κοντά, αλλά και κάμποσο μακριά μας
Ταξιδέψαμε στην Τυνησία τέλη Απριλίου, ιδανική περίοδος θεωρητικά, από θέμα καιρού. Κι αυτό γιατί έχει την ευκαιρία κανείς να χαρεί και τις παράκτιες πόλεις της Μεσογείου, αλλά και την έρημο, δίχως ακόμη να έχει απαγορευτική ζέστη για τα νότια.
Ήταν η πρώτη μας φορά στην Αφρικανική ήπειρο, καταρχάς! Ένα ταξίδι αρκετά οικονομικό, αν και κάποια πράγματα στην Τυνησία δεν ανταποκρίνονται σε όσα τουλάχιστον περιμέναμε εμείς. Δύο εβδομάδες, πάντως, ήταν υπεραρκετές. Ειδικά για όσους δεν ψάχνουν παραλίες και χαλάρωση τέτοιου είδους.
Τι μας άρεσε, για αρχή
Κατευθείαν στο ψητό, λοιπόν! Μετά από 14 μέρες και σχεδόν 2000 χιλιόμετρα οδήγησης, ξεχωρίσαμε τα εξής:
- Al Mahdija. Μια πόλη κάτω από τα τουριστικά ραντάρ, που ήταν αυτό ακριβώς που ψάχναμε. Ελάχιστοι τουρίστες, πανέμορφος δρόμος για προμενάδα στο ηλιοβασίλεμα, χαλαρό κλίμα, μεσογειακή δροσιά. Η πρώτη πρωτεύουσα του Χαλιφάτου των Φατιμιδών μας έδωσε και την ευκαιρία να μείνουμε σε ένα διαμέρισμα σαν από παραμύθι, γεμάτο επιχρυσωμένα έπιπλα!
- Φαράγγι και όαση Mides. Πολύ κοντά στα σύνορα με την Αλγερία, κι αφού οδηγήσαμε ερημικά τοπία και οάσεις από το Tozeur, το φαράγγι αυτό είναι αναμφίβολα εντυπωσιακό. Δεν χρειάζεται να έχετε συνοδό για να κατεβείτε και να περπατήσετε, παρά τα όσα σας πούνε εκεί. Αγοράσαμε για αναμνηστικά πέτρες με κρυστάλλους μέσα, που οι ντόπιοι συλλέγουν από σημεία του φαραγγιού.
- El Kef. Φτάσαμε με βροχή, συνεχίσαμε με κρύο. Βλέπετε, στα βόρεια της Τυνησίας ο καιρός δεν έχει καμία σχέση με την υπόλοιπη χώρα. Φοβερό ξενοδοχειάκι, με σούπερ πρωινό, καθόλου ξένοι τουρίστες, καυτερά αλλά σίγουρα ξεχωριστά φαγητά. Να μην παραλείψω το πολύ όμορφο κάστρο του El Kef, με ξενάγηση από τον φύλακα στα Γαλλικά και πανοραμική θέα σε όλη την πεδιάδα που απλώνεται μπροστά.
- Αρχαιολογικοί χώροι: El Jem, Dougga και φυσικά Καρχηδόνα! Τα ελάχιστα που “οφείλει” κανείς να επισκεφτεί στην Τυνησία.
– Βρήκαμε το ρωμαϊκό αμφιθέατρο της El Jem πιο ενδιαφέρον από το Κολοσσαίο της Ρώμης. Φυσικά με λιγότερο κόσμο, με πρόσβαση στα υπόγεια των μονομάχων, και πολύ προσεγμένο.
– Η Dougga, επίσης με ελάχιστους επισκέπτες, είναι μνημείο παγκόσμιας κληρονομιάς της Unesco. Αποτέλεσε οικισμό Βερβέρων, Punic και Ρωμαίων φυσικά, ενώ ορισμένα από τα κτίρια και τους ναούς, όπως και το θέατρο διατηρούνται σε πολύ κατάσταση. Φωτογραφικά, δε, η παρουσία βοσκών και προβάτων στην περιοχή έκανε το σκηνικό σαν από άλλη εποχή!
– Για την Καρχηδόνα τι να πούμε; Δίπλα στην πρωτεύουσα είναι, δεν γίνεται να τη χάσετε. Όρεξη για περπάτημα να έχετε, και να βρεθείτε να αναλογιστείτε όσα θυμάστε από τους πολέμους των Καρχηδονίων, τις εκστρατείες του εξαιρετικού στρατηγού Αννίβα, τις ναυμαχίες με τους Ρωμαίους στη Μεσόγειο, που απλώνεται ακριβώς λίγα μέτρα μπροστά από την αρχαία Καρχηδόνα.
Και φυσικά, έρημος!
Σαχάρα είναι αυτή, πώς να μην σε καθηλώσει. Κι ας είναι τουριστικά κοντά στο Tozeur, όπου βρίσκονται ακόμα τα περίφημα σκηνικά του Star Wars. Πιο μετά, λίγο έξω από την Douz, όσο προχωράς προς το εθνικό πάρκο Jebil, τόσο πιο απόκοσμο γίνεται το τοπίο.
Η πρώτη μας επαφή με την έρημο ήταν σίγουρα κάτι που θυμόμαστε. Αυτή η τόσο λεπτή άμμος, οι ατελείωτοι αμμόλοφοι που την επομένη πιθανόν δεν θα είναι ίδιοι, οι καμήλες, ο αδυσώπητος ήλιος…
Καμήλες, είπα. ΟΧΙ, δεν ανεβήκαμε σε καμήλες για κάνουμε βόλτα. ΟΧΙ, δεν θεωρούμε ότι είναι κάτι που ως ανθρώπινα όντα έχουμε το δικαίωμα να κάνουμε, χρησιμοποιώντας κατ’ αυτό τον τρόπο τα ζώα αυτά κάτω από τον ήλιο. Είναι διαφορετικό να διασχίσεις αναγκαστικά την έρημο με καραβάνι, καμήλες, στάσεις τις νύχτες κτλ και διαφορετικό απλά να ανεβαίνεις για μισή ώρα φωτογραφίες για το Ίνσταγκραμ, σε καμήλες που στέκουν σαν τα γαϊδουράκια στη Σαντορίνη.
Τα ζώα αυτά χρησιμοποιούνται προφανώς από τα καραβάνια της ερήμου, και αποτελούν τα πιο αξιόπιστα μέσα μεταφοράς και επικοινωνίας από παλιά, για τους νομάδες και λαούς που μετακινούνται στην ατελείωτη έρημο Σαχάρα. Πιστεύουμε ότι είναι διαφορετική η τουριστική εκμετάλλευσή τους κατ’ αυτό τον τρόπο. Από εκεί και πέρα, καθένας κάνει αυτό που θεωρεί ο ίδιος ηθικό, ως άνθρωπος.
Τι ΔΕΝ μας άρεσε, λοιπόν;
Πρώτα απ’ όλα, καθαριότητα και υγιεινή. Και τα δύο σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο, που δεν δικαιολογείται (ειδικά το δεύτερο) από τυχόν φτώχεια. Και στην Κούβα είναι φτωχά, και στο Βιτενάμ ή στην Καμπότζη επίσης, για παράδειγμα. Η προσωπική υγιεινή του καθενός, όμως, δεν έχει να κάνει με αυτό. Η έλλειψη σαπουνιού και χαρτιού σε τουαλέτες σχεδόν παντού, τα ατελείωτα σκουπίδια σε πόλεις και εκτός αυτών και γενικά η μηδαμινή προσοχή που δίνει ο κόσμος σε βασικούς κανόνες υγιεινής, ήταν κάτι που δεν περιμέναμε.
Επίσης, η θέση της γυναίκας στην κοινωνία, τουλάχιστον στο κομμάτι που βλέπαμε εμείς, δεν ήταν κάτι ευχάριστο. Πόσο ευχάριστο να είναι, όταν στις περισσότερες καφετέριες βρίσκονται μόνο άντρες στο μισοσκόταδο. Δε νιώσαμε πουθενά κίνδυνο, να διευκρινήσω. Πώς να θέλεις όμως να σταθείς για έναν καφέ κάπου, οικογενειακώς, αν δεν υπάρχει καμία γυναίκα σε μαγαζί; Εξαιρέσεις υπάρχουν, ένας ακόμη λόγος που μας άρεσε η Al Mahdija.
Η σχέση ποιότητας – τιμής στα καταλύματα κυρίως, καθώς και η εξυπηρέτηση. Περιμέναμε ανώτερο επίπεδο, κρίνοντας από τα πολλά χρόνια τουριστικής ανάπτυξης της Τυνησίας, κι όμως όχι. Εξαίρεση και πάλι, η Al Mahdija και το El Kef.
Τελικά, αξίζει ή όχι η Τυνησία ως προορισμός;
Εκ των υστέρων κρίνοντας, 10 μέρες θα ήταν αρκετές για όσα κάναμε. Δεν θα πηγαίναμε καθόλου στην Djerba, για παράδειγμα. Σίγουρα θα συμβουλεύαμε όποιον πάει, να οδηγήσει στη χώρα όσο μπορεί. Τουλάχιστον σε αυτό το είδος τουρισμού αναφερόμαστε. Δεν γνωρίζουμε πώς είναι η διαμονή σε μεγάλα ξενοδοχεία και τα οργανωμένα ημερήσια τουρ.
Η κρίση του καθενός είναι υποκειμενική, προφανώς. Όσον αφορά εμάς, τις ταξιδιωτικές μας εμπειρίες και τα θέλω μας, η Τυνησία είναι μάλλον η μοναδική χώρα από όσες έχουμε ως τώρα επισκεφτεί, στην οποία δεν θα θέλαμε να πάμε ξανά. Δεν είναι ότι περάσαμε άσχημα. Κάθε ταξίδι, κάθε αλληλεπίδραση έχει να προσφέρει. Δεν νιώθουμε όμως ότι υπάρχει κάτι να μας τραβήξει ξανά εκεί, ενώ αντίθετα υπάρχουν κάποιες συνθήκες που μας απωθούν.
Είχαμε ακούσει και διαβάσει πολλά για τη χώρα, και σίγουρα είχαμε πολλές θετικές εντυπώσεις από γνωστούς και άγνωστους σε εμάς επισκέπτες. Τα αρχαία, η έρημος, ακόμα και η κουζίνα αν είναι του γούστου σας, το αραβικό στοιχείο, πάντα υπάρχουν όμορφες εικόνες σε έναν τόπο.
Οπότε σίγουρα, μη διστάσετε να επισκεφτείτε την Τυνησία! Κατόπιν μπορείτε να μας πείτε για όσα τυχόν παραλείψαμε εμείς, γιατί όχι;
